Ο «Μαύρος Κύκλος» του Καζιμίρ Μάλεβιτς είναι ένας πίνακας ζωγραφικής (λάδι σε καμβά) του 1915 που απεικονίζει με λίγα λόγια έναν μαύρο κύκλο μέσα σ’ ένα τετράγωνο λευκό φόντο. Λόγω του «αφαιρετικού θέματος» του πίνακα, θα μπορούσε να θεωρηθεί απ’ τον εκάστοτε θεατή ένας εύκολος πίνακας, όσον αφορά την εκτέλεσή του… αλλά κάποιος ο οποίος έχει ασχοληθεί με τη ζωγραφική, απ’ την πλευρά του δημιουργού, γνωρίζει από πρώτο χέρι πως αυτό είναι αρκετά δύσκολο ως προς τη διεκπεραίωσή του και μόνον ένας έμπειρος δεξιοτέχνης θα μπορούσε να παρουσιάσει ένα τέτοιου είδους αψεγάδιαστο αποτέλεσμα.
Ο Κύκλος είναι ένα απ’ τα βασικά γεωμετρικά σχήματα, πολύ δυνατό σύμβολο του υποσυνειδήτου μας και για τους περισσότερους ανθρώπους θα μπορούσε να σημαίνει την τελειότητα, την ολοκλήρωση, την προστασία, την ακεραιότητα, ίσως και την αθανασία. Το ωάριο της γυναίκας για παράδειγμα, μοιάζει πολύ με τον κύκλο. Σε μία λιγότερο θετική νότα, θα μπορούσε επίσης να συμβολίζει μία μονοτονία και μία επανάληψη, ενδεχομένως και τους κύκλους που κάνουμε γύρω από μία κατάσταση. Το παράδοξο του «Μαύρου Κύκλου» είναι πως ο Μάλεβιτς δεν επιλέγει να τον τοποθετήσει στο κέντρο του τετράγωνου λευκού καμβά του αλλά κάπου πάνω και δεξιά στην άκρη. Καταρχάς να πούμε πως και το τετράγωνο είναι ένα δυνατό γεωμετρικό σχήμα και θα μπορούσε κι αυτό με τη σειρά του να συμβολίζει τη δύναμη, τη σταθερότητα, τη στερεότητα και με μια ίσως πιο εναλλακτική ματιά, τον περιορισμό. Είναι λοιπόν σαν να κινείται ο μαύρος κύκλος και σαν ο «περιοριστικός» τετράγωνος λευκός καμβάς να μην τον αφήνει να δραπετεύσει… Θα είχε ενδιαφέρον αν ανά διαστήματα μπορούσαμε να αναρτήσουμε με διαφορετικό τρόπο το συγκεκριμένο πίνακα ώστε πότε να βλέπουμε τον κύκλο κάτω δεξιά, πότε πάνω αριστερά κ.ο.κ. Αυτό αυτομάτως θα του έδινε και πρακτικά την κίνηση που αποζητά και έτσι κι αλλιώς αποπνέει… Μία τόσο καθαρή ασπρόμαυρη φόρμα που αποτελείται από δύο μόνο γεωμετρικά σχήματα, θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί κι εντελώς ανούσια ως σύλληψη. Ίσως ένας πίνακας χωρίς συγκεκριμένο λόγο ύπαρξης που σε προτρέπει να τον προσπεράσεις και να πας στον επόμενο της εκάστοτε έκθεσης… Ακόμη όμως κι αυτού του είδους η ελευθερία που προσφέρει αβίαστα στο θεατή, το κάνει ως έργο τέχνης ακόμη πιο ξεχωριστό κι ιδιαίτερο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου